Üze Çocukları Hangi Kelimelerle Övmeliyiz ?

Hepimiz çocuklarımızı çok seviyoruz değil mi...  Ve onları severken onlara çeşitli sıfatlarda yakıştırıyoruz. Yakışıklı oğlum, güzel kızım, zeki çocuğum gibi bir çok sıfat ekliyoruz.
Peki bu benzetmeleri yapmak ne kadar doğru?

''Stanford Üniversitesi'nden Prof. Carol Dweck çocuklarda övgü etkisini inceliyor. Ekibi ile beraber New York'ta beşinci sınıflardan iki ayrı gruba çok kolay problemler veriyorlar. Ve çocuklar problemleri çözmeyi başarınca, bir gruba ''Sen zeki olmalısın'' diğer gruba '' Sen çok çalışmış olmalısın'' şeklinde tek cümlelik övgüler iletiyor.

Neden tek cümlelik övgü diye sorulduğunda , bu çocuklar için tek cümlelik övgünün yeterli olacağına inandıklarını söylüyor.
Daha sonra ekip aynı öğrencilere iki ayrı test sunuyorlar. Bu sefer çocuğa açıklama yapıyorlar bu testlerden bir tanesinin diğerine göre daha zor olduğunu hangisini seçmek istediğini soruyorlar. İkinci grup yani ''Sen çok çalışmış olmasın'' diye övgü alan çocukların %90 ı zor olarak söylenen soru grubunu seçiyor. Diğer grup ise ''Sen zeki olmalısın'' denilen grubun büyük kısmı ise kolay olan soruları seçiyor. '' Alıntı

Bu yazıyı okuduktan sonra zaman zaman kızımın neden zor sorulardan yada zorluklardan kaçtığını anlamış bulunmaktayım. Çünkü neredeyse doğduğu günden beri sürekli akıllı kız, zeki çocuk, zehir gibi valla yakıştırmalarını aldığı için kazanmış olduğu bu sıfatları kaybetmekten korktuğunu bu şekilde fark ettim.
IQ testi yapan testörlerin ve pedagogların tavsiyesi üzerine biz kızımıza üstün zekalı olduğunu söylemedik. Ancak zeka elle tutulur bir şey olmasa da çok rahat fark edilebilen bir özellik. Biz ona bir şey söylemesekte küçük yaşlardan itibaren çevresinde iletişim kurduğu bir çok insandan bu tip yakıştırmaları aldığı için kendisinin akıllı olduğu fikri sanırım kafasına yerleşmiş. Bu fikri her zaman mutlulukla da karşılamadığını söylemeliyim.

Anasınıfında iken bir gün çok mutsuz bir şekilde  gelip'' anne ben çok mu zekiyim öğretmenim dedi ki; bu kız diğerlerinden  çok zeki ve akıllı öbür çocuklara hiç benzemiyor'' dedi. İlk olarak bu konuşmayı çocukların duyacağı şekilde yaptığı için öğretmene çok kızdım ve hemen en kısa sürede bu konuyu öğretmenle konuşmak için not ettim. Ama bu kızımın mutsuzluğunu açıklamıyordu. Ona  neden mutsuz olduğunu öncelikle kendisinin canını sıkan şeyi anlatmasını istedim. Bana farklı olmak istemediğini çünkü zaten arkadaşlarının onunla oynamak istemediğini kendisini dışladıklarını, git seni istemiyoruz sen bizim gibi değilsin dediklerini anlattı.

O ilk öğrenme anı onu  mutsuz etmişti kısacası.

Sonrasında bir dönem ise bu kelimeleri duymak onda bağımlılık haline geldi. Anneanne, babaanne ve dedeler sayesinde bizde bu kelimelere doyduk. Büyük ebeveynler için torunları zaten gökten zembille inmişler statüsünde yer alıyor onlara ne derseniz deyin onları Tanrının bir lütfu olarak görüyorlar. O kadar çok sevgi sözcüklerine boğdular ki bizim küçük müdahalelerimiz yerini aile toplantılarına bıraktı. Yaptıklarının çocuğa zarar verdiğini en sonunda anlatabildik. Tabi ki tamamen değil ama büyük bir düzelme kaydedebildik.

Araştırmaya geri dönersek, çocuklar almış oldukları bu sıfatları kaybetmemek ve gerek sizin gözünüzde gerekse kendi gözlerinde ki yerlerini değiştirmemek adına, anlaşılan zorluklardan kaçabiliyorlar. Bu kelimeler onları aynı zamanda baskı altında da hissettiriyor.
 İleride sıkıntılar yaşamaması güçlü karakteri olan ve kendine güvenen bir birey olması adına karakterinin iyi yanları ile onları övmek bu şekilde motive etmek daha olumlu sonuçlar verecektir.